Geplaatst op zaterdag 19 juni 2004 @ 20:16 , 3244 keer bekeken
Chachapoyas-mummies in de mist...
Het Andesgebergte is de ruggengraat van Zuid-Amerika. Zoals door je ruggengraat zenuwbundels lopen vind je in en langs de uitgestrekte bergketen overblijfselen van verdwenen Indiaanse beschavingen. De meesten van ons kennen slechts de Inca's die gedurende een verrassend korte periode van rond 1400 tot 1500 zich ontwikkelden tot een machtig rijk dat zich uitstrekte van Colombia tot in Chili en Argentinië. De beroemde en pas in 1911 ontdekte Inca-ruïnes van Machu Picchu in Peru zijn tegenwoordig een trekpleister van het massatoerisme geworden.
Ondanks hun imposante erfgoed van ruïnes en de onlangs ontdekte ijsmummies op toppen van hoge vulkanen in Peru, Chili en Argentinië waren de Inca's in hun korte bloeiperiode slechts een doorgeefluik voor een verscheidenheid aan Indiaanse beschavingen die al duizenden jaren bestonden in het Andes-gebergte. Door de verlatenheid en woestheid van de bergen (van kurkdroge woestijnen via eeuwige sneeuw naar tropisch regenwoud) liggen er over de Andeslanden nog overal onbekende archeologische geheimen. Langzamerhand worden de geheimen van de minder bekende Indiaanse beschavingen nu ontrafeld. Zo'n mysterieuze beschaving is de Chachapoyas-cultuur die nog steeds gedeeltelijk verborgen ligt in het nevelwoud van de oostelijke Andeshellingen in noord-Peru. Nadat pas in de jaren zestig de eerste grote ruïnes en enkele jaren geleden de eerste mummies werden ontdekt kreeg ook de Nederlandse Sasquatch-expeditie lucht van de ontdekkingen die lagen te wachten in de overwoekerde nevelwouden.
Chachapoyahuis - reconstructie
Het tropische Amazone-regenwoud klimt tot een hoogte van 3000 meter tegen de Andes op. Vanaf zo'n 2000 meter gaat het over in een bijzondere biotoop die we nevelwoud (cloud forest) noemen. Of zoals de Peruanen zeggen 'ceja de selva', de wenkbrauw van de jungle. De steile Andes-hellingen zijn er overwoekerd met bossen waar de wolken, die zich boven het Amazone-bassin hebben ontwikkeld, tegen aan botsen. Daardoor regent het er veel en hangt er een bijna permanente mist. Het klimaat is er dus niet echt aangenaam. In dit onoverzichtelijke en tegenwoordig spaarzaam door mensen bewoonde gebied ontwikkelde zich van rond 800 tot 1470 een beschaving die rivaliseerde met de Inca's. Wat archeologen hebben ontdekt en bloot gelegd is nog maar het begin. Het nevelwoud heeft de beschaving van de wolkenstrijders van de Andes, de Chachapoyas, grotendeels beschermd tegen archeologen en toeristen. Maar net zoals Spaanse conquistadors in de 16e eeuw een eind maakten aan alle onafhankelijke Indiaanse culturen van de Andes zal nu de oprukkende Westerse nieuwsgierigheid een einde gaan maken aan de geheimen van de mummies in de mist.
Het grote geheim van deze beschaving is waarom deze zich staande kon houden in de natte en mistroostige natuur van het nevelwoud. Tegenwoordig hebben wij daar veel meer moeite mee. Waarschijnlijk hadden de Chachapoy-indianen een levenswijze ontwikkeld die geheel was aangepast aan hun omgeving. Een op sommige punten superieure levenswijze ten opzichte van onze Westelijke cultuur? Net zoals de Eskimo's (Inuit) perfect waren aangepast aan hun arctische milieu en zich wel staande konden houden waar 19e eeuwse poolreizigers ten onder gingen?
Het verhaal van de Chachapoya's begint voor onze Westerse ogen pas in jaren zestig als Gene Savoy in het nevelwoud op de overblijfselen van de Chachapoya's stuit. Deze journalist, ontdekkingsreiziger en romantische avonturier ontdekt complete nederzettingen. Hij maakt zich echter niet geliefd bij serieuze wetenschappers met zijn theorie dat de Chachapoyas in contact stonden met de Oude Wereld. Gene Savoy beweert in de traditie van Thor Heyerdahl en een hele sliert andere mythische ontdekkingsreizigers dat de culturen van Amerika en Europa/Midden-Oosten al duizenden jaren met elkaar in contact staan. Savoy boetseert daarbij verder op de inderdaad door de Spaanse conquistadors geconstateerde verschillen in uiterlijk tussen de Chachapoya-indianen (langer en lichter van huidskleur) en de andere Andes-stammen/beschavingen. Gene Savoy is door zijn avontuurlijke leven en opmerkelijke theorien het middelpunt geworden van een stapel TV-documentaires, boeken en artikelen.
In 1985 ontdekt Savoy nog in de Vilaya-vallei ontelbare ruïnes in de dicht beboste bergen van de Cacahuasha-berg. Ondanks zijn imponerende prestaties begint serieus wetenschappelijk onderzoek naar de Chachapoyas pas in de jaren negentig. Dan worden door archeologen de mummies ontdekt van Laguna de los Condores. Onder een overhang in een steile bergwand vinden archeologen de mummies van de Chachapoyas - de wolkenmensen. De mummies kunnen wetenschappers veel vertellen over hoe de Chachapoyas leefden. In heel het nevelwoud van de Chachapoyas moeten nog veel van dergelijke tombes te vinden zijn.
Vooraanstaande wetenschappers die zich met de Chachapoyas bezig houden zijn Sonia Guillen, Adriana von Hagen en Peter Lerche. In 1997 en 1998 leidt Peter Lerche avontuurlijke toeristen langs Chachapoya-ruïnes maar maken ze en passent ook nieuwe mummie-ontdekkingen. Een voorbeeld waarbij wetenschap en eco-toerisme goed met elkaar samenwerken.
Het Nederlandse bedrijf "Sasquatch Expeditions", met als 'motors' de bekende avonturiers Edmond Öfner, Marc Cornelissen en Joost Cohensius is ook sinds 1998 met hulp van o.a. de gerenommeerde Chachapoya-kenner Peter Lerche bezig met avonturen in het nevelwoud. Hun expeditie werd tegengehouden door de Peruaanse autoriteiten. De Peruanen zouden hen verdenken er dit maal illegaal onderzoek te willen doen. Een beetje flauw van die Peruanen want expedities van Sasquatch in '98 hadden wel gewoon officiële toestemming. En toen is Sasquatch er ook niet vandoor gegaan met mummies. Joost Cohensius van Sasquatch verwoordde het als volgt. "Wij zijn helemaal niet van plan om archeologisch werk te verrichten. We willen alleen de plekken waar de ruïnes en mummies zijn gevonden in kaart brengen. Ze zijn bang dat we allemaal met een mummie in onze koffer terug naar Nederland willen vliegen. Onzin. Maar als we geen toestemming krijgen, trekken we de expeditie gewoon terug."
Een dergelijke expeditie ondernemen lijkt voor de meesten van ons een ver van je bed show. Toch maakt een onderzoek op het web duidelijk dat je gewoon kan boeken om aan een trektocht langs de bekende Chacapoya-ruïnes en tombes mee te doen. Zo wordt het voor iedereen die doorspaart mogelijk zonder veel research en moeite vooraf even Indiana Jones te worden. In '98 ontdekten Amerikaanse toeristen onder leiding van Peter Lerche een nieuwe site waar mogelijk mummies te vinden zijn.
