Het vergeten rijk van de Inca's

Cultuurvretende toeristen komen massaal op de stokoude Incagraven af maar vergeten te genieten van gefrituurde cavia of een processie.

Cusco, een stad in het Andesgebergte van Peru, lijkt op het eerste gezicht verdacht veel op een openluchtmuseum. Elke dag tussen 6.00 en 14.00 uur worden toeristen vanuit Lima, hongerig naar de oude Inca-cultuur, aangevoerd per vliegtuig. Bij aankomst staan gidsen klaar, een aantal als Inca verkleed, die hotels en taxi’s aanbieden voor een special price. Het toeristisch centrum loopt over van oude tempels, Inca-muren en vrouwen in felgekleurde traditionele kledij met versierde lama’s of lammetjes. Een foto kost een sol (0,27 euro). Op elke hoek van de straat is een toeristenbureau en de straatverkopers, die beweren je amigo te zijn, slingeren je om de oren. Het centrum is klein genoeg om in een dag te bezichtigen, en de kans is groot dat je tegen die tijd genoeg hebt van de schijnvertoning. De historie van Cusco is indrukwekkend. Maar de stad en haar inwoners leer je niet kennen door je blind te staren op een lang vervlogen tijd, maar door je te mengen met en te doen als de locals. 

De incrowd leerde me vijf favoriete tijdsbestedingen:

1. Picknicken

Peruanen besteden graag veel tijd met vrienden en familie. Zo is picknicken op het veld naast Cristo Blanco zeer populair. Het grasveld is wat dor en zanderig, maar het is hoog gelegen en je hebt er prachtig uitzicht over de hele stad. Vooral in het weekend is het hier druk. Augustus is de maand van de wind, dan lopen er verkopers met vliegers rond. Voor een paar sol kun je je uren vermaken. Wanneer je er genoeg van hebt, is de wandeling terug naar beneden ook een genot. Loop eerst richting Sacsayhuaman, een Inca-ruïne die te zien is vanaf het picknickveld, en neem het pad dat er onderlangs loopt terug naar het dal.

2. Markt bezoeken

El Baratio, een grote markt die elke zaterdag druk bezocht wordt, is de plek om te shoppen voor de locals. Is je camera tijdens de reis gestolen? Dan is de kans groot dat je hem hier terug kunt kopen. Naast gestolen goederen vind je er ook meubels, tweedehands kleding, muziek, elektronica en medicijnen. Als gringo val je hier op, en de prijzen kunnen tien keer hoger uitvallen dan bij een local. Het helpt om een local van Cusco mee te nemen, en hem het woord te laten doen. Verder; neem geen waardevolle spullen mee, er wordt veel gerold.

3. Cavia

De incrowd leerde me het exotische gerecht ‘cuy’, een lekkernij die op speciale gelegenheden gegeten wordt. Cuy is een cavia, die gefrituurd, gebakken of in een steenkolenoven wordt bereid. De inwoners van Tipon, een dorpje op 20 minuten afstand van Cusco, zijn hierin gespecialiseerd. Toeristen passeren het dorp voor de nabij gelegen archeologische opgraving, maar zien dit idyllische plaatsje meestal over het hoofd. Het bestaat uit een enkele straat, met diverse cuyoria’s. Ik beland bij cuyoria La Chingora, het restaurant van Irene Chamorro op calle Principal. De huizen in Tipon zijn niet genummerd, maar de straat is klein en je kan het niet missen. Het is een echt familiebedrijf, Irene leerde de bereiding van cavia van haar moeder en haar dochter van 14 jaar leert nu ook de kneepjes van het vak. Het uiterlijk van het gerecht is wat griezelig . De pootjes van de cavia steken stijf naar voren, en de openstaande bek en uitpuilende ogen zijn niet direct eetlustbevorderend. Maar na wat gewenning is het goed te verteren met een grote fles Cuscuena bier, dat er doorgaans bij geserveerd wordt.

4. Muziek en dans

Muziek en dans zijn diep geworteld in de cultuur. In de taxi’s, bussen en winkels klinkt regelmatig harde reggaeton, salsa, of cumbiamuziek. Veel toeristen zijn in de veronderstelling dat de ingewikkelde salsachoreografie zoals deze in Nederland geleerd kan worden, typisch is voor Peru. In de clubs op de Plaza de Armas, zoals Mythology, wordt dit inderdaad bevestigd, en word je met complexe draaien over de dansvloer geslingerd. Maar deze salsadansers zijn door de club ingehuurd om de toeristen te lokken. Vervolgens proberen ze er een slaatje uit te slaan door salsalessen aan te bieden.

Wanneer je naar een gewone (lees: niet toeristische) club gaat, zoals Las Vegas, wordt er maar weinig salsa gedanst. En wanneer dit wel gebeurt dan is het op een rustig ritmische en niet al te ingewikkelde manier. ‘Het gaat erom dat je naar de muziek luistert, en contact maakt met je danspartner. Die ingewikkelde draaitechnieken zijn typisch voor de streberige westerlingen’, vertelt een clubganger.

5. Religie

Een dans waar ze in Cusco wel intensief voor trainen is de traditionele dans. Deze wordt bij religieuze feesten uitgevoerd. Cusco kent vele heiligen en maagden en er gaat geen week voorbij zonder religieuze optocht. Zo wordt er in de maanden juni, juli en augustus elke avond geoefend op Plaza Tupac Amaru voor het feest Virgin de Natividad, tussen 17.30 en 21.00 uur.

Dit feest duurt drie dagen lang, van 7 tot en met 9 september, waarbij honderden dansers urenlang synchroon pasjes uitvoeren en ondertussen in een stoet achter de Virgin aangaan. Tijdens de urenlange dans door de stad doen ze een wens, na drie dagen dansen zou deze wens uit moeten komen. Wanneer je dit feest mist, is er hoogstwaarschijnlijk een ander religieus feest. Let op vuurwerkknallen, daar is vaak iets feestelijks aan de gang.

Cusco is een devote katholieke gemeenschap. Om de cultuur echt goed te leren kennen moet je de zondagmis bijwonen. Felgekleurde, soms bloederige beelden zijn het decor van de kerk. Er wordt gepreveld, gebeden, en de priester deelt bloemen uit. Aan het einde van de mis komt het gedeelte waarbij je je buren omhelst. Ik twijfel even over de ongemakkelijke situatie, maar wanneer ik naar de toegankelijke en vriendelijk lachende mensen om me heen kijk laat ik me ook gaan. Wanneer ik mijn buren in mijn armen omsluit, weet ik het zeker. Cusco is, buiten het toeristische centrum, een prachtige stad.

Bron: Marjolijne Perquin - www.dePers.nl ; donderdag 13 januari 2011 22:54