Het vergeten rijk van de Inca's

De artefacten werden in 1912 meegenomen uit het Zuid-Amerikaanse land door ontdekkingsreiziger Hiram Bingham. Hij ontdekte de door het oerwoud overwoekerde citadel op 2560 meter hoogte in de Peruaanse Andes en deed er veel onderzoek. Veel van wat hij vond, nam hij mee naar de VS. Yale heeft tot wel 40.000 Peruaanse voorwerpen in de kasten liggen.

De universiteit heeft een overeenkomst gesloten met de universiteit in Cusco, die de artefacten gaat tentoonstellen en bewaren. Daardoor komt er in de stad een museum, een opslagplek en een onderzoekscentrum. Onderzoekers uit Peru en de VS krijgen toegang tot het centrum. Peru hoopt tevens meer toeristen te trekken.

De terugkeer van de artefacten maakt een einde aan een lang slepend en bitter dispuut tussen Peru en Yale. In november werd in Lima nog een massale betoging gehouden, waarin president Alan Garcia samen met de bevolking eiste dat Yale de spullen terug zou geven. Ook klaagde Peru de universiteit aan. Garcia sprak zelfs ambtsgenoot Barack Obama aan op de stand van zaken.

Peru heeft altijd gesteld dat Yale de objecten had geleend en die moest retourneren. Yale stelde echter alle geleende voorwerpen al in de jaren '20 te hebben teruggegeven. De overige objecten waren volgens de universiteit hun eigendom.

De twee partijen bereikten in november al een akkoord over de artefacten, maar zetten nu pas hun handtekening onder de overeenkomst. Garcia liet weten zeer blij te zijn met de afspraken met Yale. Volgens hem is de collectie goed bewaard gebleven en heeft de universiteit voorkomen dat de verzameling artefacten versplinterde.