Het vergeten rijk van de Inca's

Volgens sommige theorieën hebben de Maya's voorspeld dat eind dit jaar de wereld zal vergaan. De inheemse volken in het zuidoosten van Mexico vrezen nu dat het apocalypstoerisme hun heilige plaatsen schade zal toebrengen.

Begin deze week heeft de Mexicaanse regering 'Mundo Maya' gelanceerd, een plan om de Mayasites in het zuidoosten van het land in de verf te zetten bij binnen- en buitenlandse toeristen. 

Commercieel
Inheemse organisaties nemen het niet dat ze niet betrokken werden bij de opstelling van het plan. "Alleen de consortia zullen er beter van worden", zegt Artemio Kaamal, coördinator van het Permanent Forum voor Inheems Beleid Kuxa'ano'on, een organisatie die opkomt voor de rechten van inheemse volken. "De klemtoon ligt op het commerciële aspect. Men houdt geen rekening met onze cultuur, onze wortels, onze gewoonten. We vrezen dat het schade zal toebrengen aan onze heilige plaatsen."

Hysterische interpretatie
De internationale aandacht voor de Mayacultuur is de laatste maanden fors gestegen. Volgens bepaalde interpretaties van de Mayakalender zouden zich op 21 december van dit jaar grote rampen voordoen, sommigen menen zelfs voor het einde van de wereld (21 december 2012 zou het einde zijn van de dertiende en laatste b'ak'tun, een periode van 144.000 dagen op de Mayakalender). Maar wetenschappers en Mayavertegenwoordigers noemen die interpretatie fout, om niet te zeggen gemanipuleerd en hysterisch.

Mundo Maya, waarvoor de regering bijna 40 miljoen euro heeft uitgetrokken en dat vooral op de VS, Europa en Azië mikt, omvat gastronomische, archeologische en astronomische programma's. Het promotieplan verwijst niet naar de apocalyptische interpretaties van de Mayakalender.

Spirituele erfenis
"Onze leden in het centrum en het zuiden van het land zeggen ons dat ze niet op de hoogte zijn van de officiële activiteiten, ook al worden die geprogrammeerd op hun grondgebied", zegt Cecilio Solís, voorzitter van het Inheemse Netwerk voor Toerisme in Mexico (RITA), een organisatie die 160 inheemse bedrijven verenigt. "We willen duidelijk stellen dat dit geen film of folklore is, maar een historisch gegeven, dat van generatie op generatie is doorgegeven, een spirituele erfenis."

Van de 112 miljoen inwoners in Mexico zijn er 6,6 miljoen inheems, volgens cijfers van het Nationaal Instituut voor Statistiek; dat beperkt zich tot mensen van minstens vijf jaar oud die een voorouderlijke taal spreken. Van die 6,6 miljoen inheemse Mexicanen zijn er 786.000 Maya's.

Volgens inheemse organisaties telt het land echter meer dan 10 miljoen leden van oude volken. Tot de Spaanse verovering in de zestiende eeuw heersten de Azteken, maar de Maya's hadden een grote invloed in het zuidoosten van Mexico, door hun artistieke en wetenschappelijke verwezenlijkingen. (ips/adb)