Het vergeten rijk van de Inca's

Archeologen hebben in Guatemala de oudst bekende Maya-kalender gevonden. Op een muur van een huisje in de ruïnestad Xaltún zijn berekeningen gevonden over de zon, Venus en Mars.

De kalender moet in de negende eeuw zijn opgetekend, mogelijk door de officiële schrijver van de stad, die in het huisje woonde. Hij bestaat uit honderden nummers die cycli beschrijven die voor de Maya's belangrijk waren: hun eigen ceremoniële kalender van 260 dagen, het zonnejaar van 365 dagen en de omloop van Mars en Venus, respectievelijk 584 en 780 dagen.

Schoolbord

"Het lijkt alsof ze de muur als een schoolbord hebben gebruikt", zegt William Saturno, die het onderzoek in het vakblad Science en het juni-nummer van National Geographic publiceert. "Het is alsof ze een wiskundige opgave gewoon op de muur hebben uitgewerkt."

De stad Xaltún, waar ooit tienduizenden Maya's woonden, werd bijna een eeuw geleden teruggevonden in het Midden-Amerikaanse regenwoud. Tot nu toe waren er nog maar weinig opgravingen gedaan. De kalender werd in 2010 gevonden door een student die sporen van plunderaars volgde.

Moeilijk te bewaren

In het huisje werden op drie andere muren ook schilderingen gevonden. Daar zijn onder anderen een koning en drie mannelijke figuren met verentooien afgebeeld. "Het is wonderbaarlijk dat dit nog bestaat", zegt Saturno. "Dit soort muurtekeningen zijn moeilijk te bewaren, zeker in een huisje dat maar een meter onder het aardoppervlak ligt."

Volgens co-auteur Anthony Aveni rekent de kalender ook af met de hardnekkige mythe dat de Maya's voorspelden dat de wereld dit jaar, op 21 december, zou eindigen. De berekeningen in Xultún lopen namelijk nog door tot 7000 jaar in de toekomst.

Kilometerteller

"De Maya's voorspelden dat de wereld nog honderden jaren zou bestaan", zegt de astronoom Aveni. "Wij zoeken maar naar het einde, terwijl zij er bewijs voor zochten dat alles hetzelfde zou blijven."

Aveni vergelijkt het met een kilometerteller van een auto. "Na 129.999 kilometer volgt gewoon 130.000. De auto is een stapje dichter bij de schroothoop, maar de Maya-kalender begint gewoon opnieuw."