Het vergeten rijk van de Inca's

De ‘schatten van Machu Picchu’ zijn eindelijk terug waar ze horen: in Peru. In museum Casa Concha zijn ze sinds kort te bewonderen.

De Peruanen vierden afgelopen week een bijzondere gebeurtenis: de komst van een nieuw museum in Cusco. De ‘schatten van Machu Picchu’ zijn eindelijk terug, nadat ze de laatste eeuw in New Haven in de Amerikaanse staat Connecticut lagen. De Amerikaanse ondekkkingsreiziger Hiram Bingham had de artefacten daar naartoe meegenomen, nadat hij ze in 1911 had ontdekt in de ruïnes van Machu Picchu. In 2003 waren de Peruaanse pronkstukken nog in Yale in New Haven te bewonderen.

Toen Che Guevara in de jaren vijftig met zijn motor door de stad Cusco crosste, vroeg hij zich af waar de schatten van de inheemse stad Machu Picchu te zien zouden zijn. Nou, alleen in de musea in Amerika.

Sinds deze week zijn de artefacten terug in het land waar ze vandaan komen. Ik was in het museum, terwijl de laatste kisten nog geopend moesten worden en de voorwerpen op de planken neergezet moesten worden.

Het eerste wat me opvalt is het mooie gebouw waarin de pronkstukken liggen. Casa Concha, een klein stukje vanaf het belangrijkste plein van Cusco, was ooit het paleis van Topa Inca. Deze keizer was een van de succesvolste van alle Inca-keizers. Binnen zie ik een fraaie koloniale inrichting. De klassieke Inca muren en nissen van graniet, met erboven barokke muurschilderingen van de Spaanse heiligen.

Vele van de oude Inca- en koloniale overblijfselen waren decennialang bedekt met stucwerk. Niet dat deze anders wel te zien zouden zijn, want publiek kwam het gebouw niet in. Tenzij iemand een fout beging en gearresteerd werd, want het voormalig paleis werd gebruikt als het hoofdkwartier van de politie van Cusco.

Vanuit Yale zijn uiteindelijk 370 vondststukken gekomen. Ironisch genoeg nam de Peruaanse douane vele van deze voorwerpen in beslag. Geen nationaal sentiment, wel een bureaucratische procedure. Sommige vondsten kwamen daarom nog maar net op tijd aan in de week van de opening van het museum.

Ik had de tentoonstelling in Yale al eens gezien en wist dus dat ik niet veel goud en zilver zou zien. Waardevolle voorwerpen waren waarschijnlijk al weggenomen voordat Bingham er een eeuw geleden de plek ontdekte.

Het museum laat ook de ‘echte’ schat van Machu Picchu zien, namelijk hoe kosmopolitisch en speels het hof van de Inca-keizer eigenlijk was. In vitrines liggen muziekinstrumenten, prachtige borden met vogelkoppen als handvatten en zelfs een paar keramische dobbelstenen. Toeristen bezoeken Machu Picchu vaak met zoveel eerbied, terwijl het een plek van plezier is voor de Inca-keizer en zijn hofhouding. Zij kwamen geregeld hiernaartoe voor rust en plezier. Eigenlijk hetzelfde als wat de moderne toerist nu doet.

Bron: reisverslag door: Hugh Thomson